Podatek przychodowy w 2022 roku. Co trzeba wiedzieć?

Nowy podatek przychodowy, wprowadzony przez Polski Ład jako nowelizacja ustawy o CIT, miał wejść w życie 1 stycznia 2022 r., jednak aktualnie procedowane jest zawieszenie go do końca 2023 roku. Ta danina to daleko idąca zmiana i wbrew temu, co sugerował dotąd resort finansów, może dotyczyć wielu firm. Podatek minimalny zapłacą te podmioty, które poniosą stratę ze źródła przychodów (innych niż z zysków kapitałowych) lub wskaźnik dochodowości nie przekracza 1%. Obecnie procedowane modyfikacje dodatkowo zwiększają ten próg do 2%. Na czym to polega dokładnie?

Co to jest podatek przychodowy (podatek minimalny)?

Minimalny podatek CIT ma być metodą walki z firmami, które w sztuczny sposób wykazują straty niewspółmierne do skali prowadzonej działalności operacyjnej wskutek optymalizacji podatkowej. W Polskim Ładzie znalazły się więc przepisy dotyczące takich przedsiębiorstw. Początkowe zapowiedzi wskazywały na to, że na celowniku znajdą się duże firmy wyprowadzające kapitał poza Polskę. Nowe przepisy ustawy o CIT wskazują jednak, że nowa danina dotknie także mniejsze podmioty.

Kogo obejmie minimalny podatek dochodowy?

Do zapłaty podatku minimalnego zobowiązane będą te firmy, które ponoszą straty ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych lub mają wskaźnik dochodowości w ramach działalności operacyjnej do 1%. Zaznaczmy jednak, że mówimy o przepisach, które już znajdują się w ustawie o CIT, natomiast do Senatu już wpłynęła ich modyfikacja podnosząca próg rentowności do 2%. O jakich podmiotach mówimy? Są to:

• firmy, których siedziba lub zarząd znajduje się na terytorium Polski;
• podatkowe grupy kapitałowe;
• zakłady podmiotów zagranicznych.

Od tych zasad są wyjątki, do których przejdziemy w dalszej części.

Stawki podatku przychodowego

Uproszczając, podatkiem minimalnym po przyjęciu ustawy przez Senat zostaną obłożone te spośród spółek i podatkowych grup kapitałowych, których udział dochodów w przychodach innych niż z zysków kapitałowych jest niższy niż 2%, niezależnie od tego, jak wysokie przychody osiągają. Stawka podatku minimalnego wynosi 10%.

Kto nie będzie musiał zapłacić podatku przychodowego?

Powyższe warunki budzą duże kontrowersje. Jednocześnie są od nich pewne wyłączenia. Podatek minimalny nie dotyczy wszystkich osób prawnych. Zwolnienia z zapłaty podatku dotyczą:

• Przedsiębiorstw finansowych.
• Podmiotów rozpoczynających działalność przez pierwsze trzy lata podatkowe.
• Firm, których przychody są niższe o przynajmniej 30% niż w poprzedzającym roku podatkowym.
• Firm których udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne i nie posiadają udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym — po nowelizacji wyłączenie dotyczy podatników, którzy nie posiadają więcej niż 5% udziałów (akcji) lub ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną.
• Przedsiębiorstw, których większość uzyskanych przychodów za dany rok podatkowy wynikała z transportu morskiego lub powietrznego bądź wydobywania kopalin, których ceny zależą od notowań na światowych rynkach.
• Podmiotów wchodzących w skład grupy co najmniej dwóch spółek, w której jedna spółka posiada przez cały rok podatkowy bezpośrednio (a po nowelizacji również pośrednio) co najmniej 75% udziałów odpowiednio w kapitale zakładowym, kapitale akcyjnym lub udziale kapitałowym pozostałych spółek wchodzących w skład tej grupy – jeżeli rok podatkowy obejmuje ten sam okres, a łączny udział dochodów w łącznych przychodach przekracza 1%, a po nowelizacji 2%.

Tę długą listę mają uzupełnić kolejne podmioty. W obecnie procedowanym projekcie wyłączone zostają też firmy, które:

• są małymi podatnikami — poniżej 2 milionów euro rocznego obrotu;
• w jednym z trzech ostatnich lat podatkowych wykazały rentowność powyżej 2%;
• spółki komunalne, firmy związane z działalnością leczniczą i podmioty w stanie upadłości, likwidacji lub w postępowaniu restrukturyzacyjnym.

Obecnie obowiązujące przepisy znajdziemy w ustawie o CIT (art. 24ca).

Kiedy nowy podatek przychodowy wejdzie w życie?

Tak jak wspominaliśmy, ta zmiana wynikająca z Polskiego Ładu jeszcze nie weszła w życie. Sejm przyjął już projekt ustawy odraczającej stosowanie podatku minimalnego na kolejne dwa lata. Tym samym firmy byłyby zmuszone do jego zapłaty dopiero od 2024 roku.

Jak będzie wyglądało rozliczenie z minimalnego podatku dochodowego?

Do podstawy opodatkowania wchodzić będzie:

• 4% wartości przychodów uzyskanych inaczej niż z zysków kapitałowych — po przyjęciu modyfikacji 1,5%.
• Suma kosztów finansowania dłużnego na rzecz podmiotów powiązanych powyżej wartości 30% EBITDA.
• Kwota odroczonego podatku dochodowego wynikającego z wykazania w rozliczeniach podatkowych dotąd nieamortyzowanej wartości niematerialnej i prawnej w takim zakresie, w jakim skutkuje ona zmniejszeniem straty brutto lub zwiększeniem zysku brutto (w nowelizacji przewiduje się usunięcie tego punktu).
• Kosztów usług niematerialnych poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych lub mających siedzibę w krajach stosujących konkurencję podatkową — dla usług lub praw niematerialnych przekraczających wartość 3 milionów złotych plus 5%, np. licencji, gwarancji, badań rynku, przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika.

Zgodnie z obecnie procedowanymi zmianami z kosztów uzyskania przychodu dla obliczenia progu rentowności wyłącza się:

• opłaty z tytułu leasingu;
• 20% wartości kosztów uzyskania przychodu z tytułu wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne oraz wpłat na PPK;
• wzrost kosztów za energię elektryczną i cieplną oraz gaz przewodzący (zmiany w stosunku do poprzedniego roku);
• wartość podatku od sprzedaży detalicznej, od gier, opłaty paliwowej i emisyjnej;
• kwotę podatku akcyzowego, zaliczoną odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodu.

Od podstawy opodatkowania wyłączony zostanie przychód strefowy.

Projekt nowelizacji wprowadza alternatywną (uproszczoną) metodę wyliczania podstawy opodatkowania: kwota odpowiadająca 3% wartości osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych. Podatnik musi zadeklarować taką decyzję w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, za który dokonał takiego wyboru.

W ten sposób wyliczony podatek wyniesie 10% podstawy opodatkowania.

Podsumowanie

Ostateczny kształt podatku minimalnego może jeszcze ulec zmianie. Wynika to z wątpliwości prawnych, które tworzy — na przykład podwójnego karania w związku z ponoszeniem kosztów finansowania dłużnego. Zmiany wprowadzane przez Polski Ład stale są dopracowywane, dlatego ustawa, która została przekazana do Senatu, może nie być ostateczną wersją — tym bardziej że nowa danina będzie podatników dotyczyć dopiero od 2024 roku.

Bardzo istotne jest jednak to, że minimalnym podatkiem dochodowym mogą zostać objęte firmy, które pomimo wysokich przychodów osiągają niskie dochody ze względu na specyfikę branży. Dotyczy to wielu sektorów handlu, w których obrót jest bardzo wysoki, natomiast sami przedsiębiorcy wykazują niski dochód nie przez optymalizację, a realia danej branży, jak w przypadku sklepów z elektroniką czy nawet spożywczych. Sam fakt tego, jak trudno wyliczyć podstawę opodatkowania, może nastręczać znacznych trudności.

Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w naszym wpisie i chcesz się dowiedzieć, na jakie zmiany wynikające z Polskiego Ładu musisz przygotować swoją firmę, zachęcamy do kontaktu. JB Solutions to biuro rachunkowo-doradcze świadczące kompleksowe usługi dla przedsiębiorców — od księgowości po doradztwo podatkowe. Wspólnie znajdziemy rozwiązania dla Twoich problemów.

Niniejsze podsumowanie ma charakter ogólny. Stan prawny aktualny na dzień publikacji artykułu. W przypadku zainteresowania poszczególnymi zagadnieniami prosimy o kontakt.