- 22 stycznia, 2021
- Podatki
Opodatkowanie ryczałtem (tzw. podatek estoński) – nowe zasady opodatkowania spółek cz. II
Przepisy dotyczące opodatkowania ryczałtem weszły w życie 1 stycznia 2021 r. W przypadku podatników, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i zakończy się po dniu 31 grudnia 2020 r., stosują oni do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy Ustawy CIT w brzmieniu dotychczasowym a wybór opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych może zostać dokonany począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po dniu 31 grudnia 2020 r.
Co będzie opodatkowane ryczałtem?
Zgodnie z nowym art. 28m Ustawy CIT opodatkowaniu ryczałtem będzie podlegać dochód odpowiadający wysokości zysku netto wypracowanego w okresie opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej zysk ten został uchwałą o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto przeznaczony:
- do wypłaty udziałowcom albo akcjonariuszom (dochód z tytułu podzielonego zysku) lub
- na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym okres opodatkowania ryczałtem (dochód z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat).
Ryczałtowa forma opodatkowania będzie miała zastosowanie nie tylko do wypłaty zysków, ale też do następujących kategorii dochodów:
- z tytułu ukrytych zysków, (w tym pożyczki, darowizny, wydatki na reprezentację), z pewnymi wyjątkami określonymi w Ustawie CIT;
- z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika;
- nadwyżka wartości rynkowej składników przejmowanego majątku lub wniesionego w drodze wkładu niepieniężnego ponad wartość podatkową tych składników (w przypadku czynności restrukturyzacyjnych);
- wartości przychodów i kosztów podlegających zgodnie z przepisami o rachunkowości zarachowaniu w roku podatkowym i uwzględnieniu w zysku (stracie) netto, które nie zostały uwzględnione w tym zysku (stracie) netto;
- z tytułu zysku netto – w przypadku podatników, którzy zakończyli opodatkowanie ryczałtem.
Zgodnie z art. 28m ust. 4 Ustawy CIT do ukrytych zysków nie zalicza się:
- wynagrodzeń do łącznej wysokości pięciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia;
- 50/100% wydatków i odpisów amortyzacyjnych związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej w części / w pełni;
- kwoty pożyczki (kredytu) zwróconej przez podatnika udziałowcowi albo akcjonariuszowi.
Podstawa opodatkowania (art. 28n)
Zgodnie z przepisami podstawę opodatkowania ryczałtem stanowi:
- suma dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat ustalona w miesiącu, w którym podjęto uchwałę o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto;
- suma dochodu z tytułu ukrytych zysków i dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą ustalona w miesiącu, w którym wykonano świadczenie lub dokonano wypłaty lub wydatku;
- dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku osiągnięty w miesiącu, w którym nastąpiło łączenie, podział, przekształcenie podmiotów lub wniesienie wkładu niepieniężnego;
- dochód z tytułu zysku netto osiągnięty w roku podatkowym, w którym zakończył opodatkowanie ryczałtem.
Stawka podatku (art. 28t)
Wysokość obciążenia podatkowego uzależniona jest od wielkości podatnika. Ryczałt wynosi:
- 15% podstawy opodatkowania w przypadku małego podatnika oraz podatnika, którego wartość średnich przychodów nie przekracza wartości maksymalnych przychodów określonych dla małego podatnika (2 mln euro);
- 25% podstawy opodatkowania w przypadku podatnika innego.
Możliwość obniżenia stawki podatku o pięć punktów procentowych, jeżeli nakłady na cele inwestycyjne wynosiły co najmniej:
- 50% w każdym dwuletnim okresie;
- 110% w każdym czteroletnim okresie.
Jeżeli podatnik osiągnął w roku podatkowym przychody (dochody) poza Polską, przepisy Ustawy CIT przewidują również mechanizm odliczenia podatku zapłaconego w obcym państwie (art. 28p Ustawy CIT).
Obowiązki informacyjne (art. 28r)
Przepisy Ustawy CIT wskazują również na nowe obowiązki informacyjne po stronie spółki (podatnika) jak i wspólników:
- obowiązek podatnika do złożenia deklaracji o wysokości dochodu osiągniętego za poprzedni rok podatkowy (do końca 3. miesiąca następnego roku podatkowego); przy czym, deklaracja ma charakter informacyjny, gdyż płatność podatku została ustalona w sposób niezależny od złożenia deklaracji;
- wspólnicy (osoby fizyczne) będący udziałowcami lub akcjonariuszami podatnika opodatkowanego ryczałtem składają podatnikowi (i na żądanie – również organowi podatkowemu) oświadczenie o podmiotach, w których posiadają bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów w kapitale, ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub instytucji wspólnego inwestowania lub innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym (w terminie do końca pierwszego miesiąca każdego roku podatkowego podatnika stosującego ryczałtowe opodatkowanie).
Utrata prawa do opodatkowania „podatkiem estońskim”
Zgodnie z przepisami Ustawy CIT podatnicy, którzy zdecydują się na skorzystanie z opodatkowania ryczałtem mogą utracić, na podstawie własnej decyzji lub w związku z niespełnieniem warunków, prawo do takiego opodatkowania. Na podstawie art. 28l Ustawy CIT podatnik opodatkowany ryczałtem traci prawo do tego opodatkowania z końcem:
- z końcem 4-letniego okresu – w przypadku, gdy podatnik złoży informację o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem;
- z końcem 2-letniego lub 4-letniego okresu, w którym podatnik nie poniósł nakładów na cele inwestycyjne w odpowiedniej wysokości;
- z końcem roku podatkowego, w którym podatnik nie spełnił warunków dot. wysokości przychodów (w tym pasywnych) oraz zatrudnienia;
- z końcem roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym podatnik:
- nie spełnił warunków dotyczących formy prawnej, struktury własnościowej oraz sposobu sporządzania sprawozdań finansowych,
- nie prowadził ksiąg podatkowych lub prowadził je w sposób uniemożliwiający określenie wyniku finansowego netto,
- dokona przejęcia innego podmiotu lub zostanie przejęty (w drodze łączenia, podziału, aportu ZCP lub przedsiębiorstwa), chyba, że podmiot przejmowany/przejmujący jest opodatkowany ryczałtem.
Relacja pomiędzy podatkiem spółki a PIT wspólnika
Biorąc pod uwagę, że opodatkowaniem ryczałtem dotyczy tylko spółek, gdzie wspólnikami są osoby fizyczne, został wprowadzony poniższy mechanizm, który będzie powodował obniżenie obciążenia podatkowego i częściowo umożliwi uniknięcie podwójnego opodatkowania.
Osoba fizyczna, będzie mogła odliczyć część CIT zapłaconego przez spółkę, tj.:
- 41% podatku zapłaconego przez spółkę – w sytuacji, gdy rozlicza się ona według 15% stawki CIT,
- 37% – gdy spółka płaci 25% CIT,
- 71% – gdy spółka płaci 10% CIT,
- 51% – gdy spółka płaci 20% CIT.
Niniejsze podsumowanie ma charakter ogólny. Stan prawny aktualny na dzień publikacji artykułu. W przypadku zainteresowania poszczególnymi zagadnieniami prosimy o kontakt.