Spółdzielnia jest przedsiębiorstwem, które polega na dobrowolnym zrzeszeniu się nieograniczonej liczby osób. Ma osobowość prawną, a jego fundusz kapitałowy może ulegać zmianom. Zazwyczaj spółdzielnia powstaje w celu prowadzenia działalności gospodarczej.
Jak założyć spółdzielnię?
Założycielami spółdzielni może być co najmniej 10 zrzeszonych osób fizycznych lub 3 osoby prawne (w przypadku spółdzielni produkcji rolnej co najmniej 5 osób fizycznych). Spółdzielnia powstaje poprzez zgłoszenie do rejestru sądowego. W momencie wpisania otrzymuje ona osobowość prawną. Podczas zakładania spółdzielni należy spisać statut, który określa m.in. nazwę spółdzielni, teren działalności, prawa i obowiązki członków, cel i przedmiot działania, zasady i tryb powoływania, wykreślania oraz wykluczania członków, wysokość wpisowego oraz udziałów członków, zasady wybierania i odwoływania członków organów spółdzielni oraz zasady podziału nadwyżki budżetowej i pokrywania strat.
Organy spółdzielni
Podczas powołania spółdzielni należy wybrać członków jej organów. Zarząd jest organem reprezentującym spółdzielnię na zewnątrz, kierującym sprawami bieżącymi oraz podejmującym czynności prawne. Poza zarządem w strukturach spółdzielni musi być rada nadzorcza. Ten organ zajmuje się m.in. nadzorem i kontrolą bieżącej działalności spółdzielni oraz uchwala plany gospodarcze. W statucie mogą zostać powołane także inne organy spółdzielni. Członków wszystkich organów wybiera się w tajnym głosowaniu. Najważniejsze decyzje podejmowane są na walnym zgromadzeniu członków.
Członkowie spółdzielni
Członkiem spółdzielni może być osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Istnieje możliwość, że statut dopuszcza możliwość zostania członkiem spółdzielni osobie o ograniczonych zdolnościach do czynności prawnych lub ich braku. Tacy członkowie nie mogą zasiadać w organach spółdzielni, a na walnych zgromadzeniach muszą uczestniczyć z wraz ze swoimi przedstawicielami ustawowymi.
Obowiązkami wynikającymi z członkostwa w spółdzielni są:
- Przestrzeganie przepisów prawa oraz postanowień statutu i regulaminów.
- Dbanie o dobro i rozwój spółdzielni, a także uczestnictwo w realizacji jej zadań statutowych.
Prawami członka spółdzielni są:
- Uczestnictwo w walnym zgromadzeniu.
- Wybieranie i bycie wybieranym do organów spółdzielni.
- Otrzymywanie odpisu statutów, regulaminów i podejmowanych uchwał.
- Żądanie rozpatrzenia przez organy spółdzielni wniosków dotyczących jej działalności.
- Udział w nadwyżce budżetowej.
- Świadczenia spółdzielni w zakresie jej działalności statutowej.
Członkowie są zobowiązani do wpłacenia wpisowego oraz udziałów w wysokości określonej w statucie, a ich odpowiedzialność w pokrywaniu strat jest równa wysokości zadeklarowanych udziałów.
Niniejsze podsumowanie ma charakter ogólny. Stan prawny aktualny na dzień publikacji artykułu. W przypadku zainteresowania poszczególnymi zagadnieniami prosimy o kontakt.
