Nowości w Kodeksie Pracy – praca zdalna i badania trzeźwości

W ostatnim okresie można zaobserwować dużo zmian w przepisach mających wpływ na sytuację pracowników. Po licznych zmianach podatkowych, najprawdopodobniej czekają nas kolejne zmiany w przepisach Kodeksu pracy.

Obecnie toczą się prace nad kolejną zmianą przepisów Kodeksu pracy (dalej: KP), które uregulują kwestie badania trzeźwości pracowników oraz innych osób świadczących pracę jak również wprowadzą precyzyjne zasady dotyczące pracy zdalnej, która w czasie pandemii zyskała bardzo na popularności.

Badanie trzeźwości pracowników

Obecnie obowiązujące przepisy Kodeksu pracy nie regulują wprost możliwości badania przez pracodawcę trzeźwości pracowników. Zgodnie z projektowanymi zmianami, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia, pracodawca może wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników (art. 22^1c KP).

Grupę lub grupy pracowników objęte kontrolą trzeźwości i sposób jej przeprowadzenia, w tym rodzaj wykorzystywanego urządzenia, czas i częstotliwość jej przeprowadzania, pracodawca będzie musiał ustalić w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy. Pracodawca będzie musiał poinformować pracowników o wprowadzeniu kontroli trzeźwości, nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania.

Co istotne pracodawca będzie miał prawo badań pracowników również na obecność środków działających podobnie do alkoholu.

Kolejną nowością jest to, że zasady dotyczące badania trzeźwości pracowników będą miały również zastosowanie do osób wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osoby fizyczne prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą.

Praca zdalna

Druga istotną zmianą będzie wprowadzenie do Kodeksu pracy przepisów dotyczących pracy zdalnej. Zgodnie z projektem przepisów praca zdalna będzie polegała na wykonywaniu pracy całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (art. 67¹⁸ KP).

Praca zdalna będzie mogła być wprowadzona poprzez porozumienie zawierane pomiędzy pracodawcą i zakładową organizacją związkową albo wprowadzenie regulaminu pracy zdalnej (art. 67²⁰ KP). W porozumieniu lub regulaminie należy uregulować szereg kwestii, w tym m.in.

• grupy pracowników, które mogą być objęte pracą zdalną;
• zasady pokrywania przez pracodawcę kosztów instalacji/serwisu/prądu/internetu;
• zasady ustalania ekwiwalentu pieniężnego, za korzystanie ze sprzętu własnego do celów pracy,
  lub ryczałtu;
• zasady porozumiewania się pracodawcy i pracownika wykonującego pracę zdalną, w tym sposób potwierdzania obecności pracownika wykonującego pracę zdalną na stanowisku pracy;
• zasady kontroli wykonywania pracy przez pracownika wykonującego pracę zdalną;
• zasady kontroli w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
• zasady kontroli przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedury ochrony danych osobowych.

Pracodawcy będą zobowiązani uwzględnić wniosek o pracę zdalną niektórych pracowników, np. pracownicy w ciąży, pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia albo pracownika będącego rodzicem dziecka niepełnosprawnością (art. 67¹⁹ § 6 KP).

Co istotne nowe przepisy będą pozwalać pracodawcy do przeprowadzania kontroli pracownika w miejscu wykonywania przez niego pracy zdalnej. Instytucja ta będzie opierała się na zasadach określonych przez strony w regulaminie, poleceniu pracy zdalnej, bądź w porozumieniu zawartym z pracownikiem przez pracodawcę. Kontroli podlegać mają procedury ochrony danych osobowych w miejscu wykonywania pracy, a także warunki BHP, zaś sama czynność kontrolna będzie mogła zostać dokonana w miejscu wykonywania pracy zdalnej, w godzinach pracy pracownika, po wcześniejszym uzgodnieniu z nim, tak, by nie naruszać prywatności jego oraz domowników (art. 67²⁸ KP).

Nowe przepisy wprowadzają również okazjonalną pracę zdalną, której wymiar będzie wynosił do 24 dni w danym roku kalendarzowym. Okazjonalna praca zdalna nie będzie wymagać zawarcia porozumienia lub wprowadzenia regulaminu.

Etap legislacyjny

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw wkrótce trafi pod obrady Sejmu i można się spodziewać, że nowe przepisy wejdą w życie w przeciągu paru miesięcy.

Niniejsze podsumowanie ma charakter ogólny. Stan prawny aktualny na dzień publikacji artykułu. W przypadku zainteresowania poszczególnymi zagadnieniami prosimy o kontakt.