Coraz częściej polscy przedsiębiorcy nabywają usługi doradcze od podmiotów zagranicznych. Nabywając takie usługi należy jednak pamiętać o obowiązkach związanych z poborem tzw. podatku u źródła.
Przepisy dotyczące podatku u źródła
Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych („Ustawa CIT”) podatkowi u źródła w wysokości 20% podlegają płatności dokonywane m.in. z tytułu usług doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze (pkt 2a). Analogicznie regulacje zawarte są w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 29).
Przepisy podatkowe nie definiują pojęcia „usługi doradcze”. Organy podatkowe oraz sądy administracyjne odwołując się do powszechnego języka polskiego uznają, że przez doradztwo rozumie się udzielanie fachowych zaleceń, porad. Doradca to ten co udziela fachowych zaleceń czy porad, wskazówek, to ktoś, kto posiadaną wiedzę wykorzystuje na wskazywanie najlepszych, najbardziej optymalnych rozwiązań, nakłaniając odbiorcę takiej usługi do zastosowania się do rady, porady, wskazówki, dyrektywy postępowania. Zdaniem sądów administracyjnych, świadczenie usługi doradztwa należy postrzegać jako wykorzystanie swojej wiedzy, znajomości rzeczy poprzez wskazywanie najlepszych, najskuteczniejszych rozwiązań do ich zastosowania do danego problemu. Co istotne pojęcie to obejmuje wszelkie rodzaje doradztwa, np. doradztwo gospodarcze, finansowe, podatkowe, ekologiczne, biznesowe czy też w zakresie zarządzania.
Nie jest przy tym istotna nazwa usługi a jej rzeczywisty charakter, w szczególności biorąc pod uwagę, że katalog usług wskazanych w powyższych przepisach jest katalogiem otwartym, na co wskazuje sformułowanie „oraz świadczeń o podobnym charakterze” a więc również świadczenia podobne do usług doradczych mogą podlegać podatkowi u źródła.
Stosowanie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
Powyższe regulacje Ustawy CIT oznaczają więc, że polski podmiot wypłacając podmiotowi zagranicznemu wynagrodzenie z tytułu nabycia usług doradczych zobowiązany jest do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 20%. Jednakże, należy podkreślić, że w stosunku do tych płatności stosuje się zapisy umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę.
Zgodnie z większością umów zawartych przez Polskę dochody z tytułu usług doradczych będą traktowane jako „zyski przedsiębiorstwa”, które będą opodatkowane za granicą (chyba że przedsiębiorstwo zagraniczne prowadzi działalność gospodarczą w Polsce poprzez zakład).
Co istotne niepobranie podatku u źródła zgodnie z taką umową jest możliwe, pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych, uzyskanym od podatnika zagranicznego certyfikatem rezydencji podatkowej, który jest zaświadczeniem o miejscu siedziby podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca siedziby podatnika.
Posiadanie certyfikatu rezydencji podatkowej podmiotu zagranicznego, upoważnia płatnika do zastosowania stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej przez Polskę, zamiast stosowania stawki określonej w przepisach Ustawy CIT lub do nie pobrania podatku zgodnie z odpowiednim przepisem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
W przypadku gdy podmiot zagraniczny nie przedstawi takiego dokumentu albo Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z danym państwem, w którym kontrahent jest rezydentem podatkowym, wówczas polski podmiot wypłacający wynagrodzenie za usługi doradcze jest zobowiązany do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego zgodnie z przepisami Ustawy CIT.
Obowiązki administracyjne
Warto również pamiętać o tym, że nawet w sytuacji gdy polski podmiot nie będzie zobowiązany do pobrania podatku u źródła dzięki zastosowaniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, mogą powstać dodatkowe obowiązki administracyjne jak chociażby obowiązek przygotowania oraz wysłania właściwemu urzędowi skarbowemu oraz zagranicznemu kontrahentowi informacji IFT-2/IFT-2R.
Niniejsze podsumowanie ma charakter ogólny. Stan prawny aktualny na dzień publikacji artykułu. W przypadku zainteresowania poszczególnymi zagadnieniami prosimy o kontakt.
