Abolicja podatkowa – co to jest? Kogo obejmuje?

Abolicja podatkowa to termin, który funkcjonuje w dwóch obszarach: najczęściej, choć nieprecyzyjnie, w odniesieniu do podwójnego opodatkowania. Po drugie jest to forma wyjątkowego zmniejszenia obciążeń podatkowych w odniesieniu do dochodów zatajonych przed fiskusem. Najczęściej – nawet dziś – o abolicji mówi się w pierwszym kontekście i tym się zajmijmy.

Co to jest abolicja podatkowa?

Abolicja podatkowa to mechanizm działający w latach 2002-2007, który miał pozwolić na wyrównanie strat podatników poniesionych w związku ze stosowaniem niekorzystnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Z niektórymi krajami Polska nie miała podpisanych odpowiednich umów, a w stosunku do pozostałych były stosowane dwa różne modele, według których rozliczane było opodatkowanie dochodów osiąganych za granicą. Wyniki obliczeń w obu scenariuszach były inne i abolicja podatkowa miała za zadanie wyrównać te straty, które ponosił podatnik na stosowaniu mniej korzystnego przelicznika.

Od 2007 roku abolicja podatkowa nie funkcjonuje, natomiast w jej miejsce zostały wprowadzone przepisy dotyczące ulgi abolicyjnej.

Sposoby unikania podwójnego opodatkowania

W stosunku do źródeł przychodów znajdujących się za granicą, stosuje się, zgodnie z obowiązującymi umowami międzynarodowymi, jeden z dwóch sposobów unikania podwójnego opodatkowania. Umowy międzynarodowe są podpisywane pomiędzy poszczególnymi krajami.

Wyłączenie z progresją

W tym scenariuszu dochody uzyskane za granicą nie są wliczane do podstawy opodatkowania w Polsce, jednak wykorzystuje się ich kwotę do ustalenia kwoty należnego podatku dochodowego. Do dochodu objętego opodatkowaniem i dochodu zwolnionego stosuje się skalę podatkową. Następnie oblicza się indywidualną stopę procentową, którą stanowi stosunek kwoty podatku do sumy dochodów. Tak obliczoną stopę procentową stosuje się do dochodów uzyskanych i podlegających opodatkowaniu w Polsce.

Metoda proporcjonalnego odliczenia

Jest to metoda mniej skomplikowana, ponieważ w tym przypadku oblicza się podatek od wszystkich dochodów, a kwotę należną pomniejsza o sumę podatku już zapłaconego. W tym scenariuszu jednak ustawodawca wprowadził dość istotne ograniczenie kwotowe. Od 2021 roku funkcjonuje odpowiedni przepis i w rozliczeniu za ten rok można pomniejszyć kwotę należnego podatku maksymalnie o 1360 złotych.

Jakich krajów dotyczy abolicja podatkowa?

Z ulgi abolicyjnej można skorzystać wyłącznie w przypadku zastosowania umowy proporcjonalnego odliczenia. Ta formuła obowiązuje między innymi w następujących krajach:

• Arabia Saudyjska;
• Australia;
• Austria;
• Belgia;
• Dania;
• Finlandia;
• Gruzja;
• Holandia;
• Irlandia;
• Kanada;
• Litwa;
• Norwegia;
• Rosja;
• Słowacja;
• Słowenia;
• USA;
• Wielka Brytania.

Czym się różni abolicja podatkowa od ulgi podatkowej?

Abolicja podatkowa była mechanizmem bardziej skomplikowanym. Procedura zaczynała się złożeniem wniosku. Ulga nie pozwala też na to, żeby objąć nią dochód uzyskany w kraju, w którym stosowana jest metoda progresji, natomiast abolicję podatkową można było wówczas zastosować. Ulga ma ograniczenie kwotowe –dość niskie, bo odpowiadające 8000 złotych dochodu. Podatek dochodowy w przypadku wielu osób będzie wyższy z ulgą niż przy starszych przepisach o abolicji podatkowej.

Ulga podatkowa dla osób zarabiających za granicą jest jednak prostsza od strony formalnej, ponieważ wykazuje ją bezpośrednio w rocznym zeznaniu podatkowym. Nie jest konieczne złożenie wniosku o jej zastosowanie, podatnik musi wykazać jedynie dochody zwolnione w odpowiednich formularzach.

Polski Ład 2022, a abolicja podatkowa

Polski Ład nie wprowadził rewolucji, jeśli chodzi o metody unikania podwójnego opodatkowania podatkiem dochodowym w przypadku osób zarabiających za granicą. Największą zmianą, jaką przynoszą rozliczenia w 2022, jest fakt, że już za rok 2021 można będzie odliczyć tylko limitowaną kwotę (maksymalnie 1360 złotych). Obliczenie zobowiązania podatkowego odbywa się na podstawowych formularzach i załącznikach, również po wprowadzeniu Polskiego Ładu nie zaszła tu żadna dodatkowa zmiana.

Zgodnie z wyliczeniami MF większość osób zarabiających za granicą nawet po wprowadzeniu limitu kwoty odliczenia, nie powinna odczuć negatywnych konsekwencji, jednak dla sporej grupy osób ulga abolicyjna z limitem oznaczała będzie realne zwiększenie należnego podatku.

Rozliczymy Cię korzystnie i poprawnie

Zarabiasz na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i poza nim? Nie wiesz, czy powinieneś skorzystać z odliczenia proporcjonalnego, czy wyłączenia z progresją? Nie wiesz, jakie kwoty dochodów przyjąć dla celów podatku dochodowego z uwzględnieniem postanowień właściwej umowy międzynarodowej? Spokojnie – w JB Solutions na co dzień rozwiązujemy takie problemy i będziemy w stanie Ci pomóc. Skontaktuj się z nami, a my podpowiemy, jak  zastosować umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, żeby nie popełnić przestępstwa skarbowego i nie narazić się na negatywne konsekwencje, a przy tym do maksimum wykorzystać możliwości, jakie daje ulga abolicyjna.

Niniejsze podsumowanie ma charakter ogólny. Stan prawny aktualny na dzień publikacji artykułu. W przypadku zainteresowania poszczególnymi zagadnieniami prosimy o kontakt.