Od kilku lat w Polsce panuje moda na otwieranie własnej działalności gospodarczej. Takie rozwiązanie ma swoje zalety, ale również wady. Jedną z pierwszych decyzji jest wybranie formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej.
Jakie są formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce?
Podstawową decyzją przy podejmowaniu ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej jest wybór czy firmę prowadzimy indywidualnie czy ze wspólnikiem. Jeśli wybieramy opcję prowadzenia działalności samemu, to forma prawna jest jedna – jednoosobowa działalność gospodarcza. Pozostałe możliwości to spółki: cywilna, jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjna.
Jednoosobowa działalność gospodarcza
Największą zaletą prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej jest redukcja formalności do minimum. Aby założyć firmę w takiej formie prawnej wystarczy wypełnić wniosek CEIDG-1, który następnie umożliwia rejestrację do ubezpieczeń społecznych. Wadą jest natomiast odpowiedzialność jednoosobowa. Jeśli firma popadnie w problemy, wówczas przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem
Spółka cywilna i jawna
Są to najprostsze formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej. Aby założyć spółkę cywilną potrzebni są co najmniej dwaj wspólnicy, przy czym obaj odpowiadają za zobowiązania w tym samym stopniu. Jest to duże ryzyko, gdyż nawet w przypadku, kiedy jeden ze wspólników popadnie w długi, to wszyscy są zobowiązani uregulować zadłużenie. Zaletą jest ograniczenie formalności zakładania firmy do minimum i bez określonego kapitału początkowego. Ograniczone formalności to również domena spółki jawnej, która jest najbardziej bezpieczną formą prawną z powyżej opisywanych. W związku z posiadaniem własnego kapitału, przy zadłużeniach w pierwszej kolejności zobowiązania są regulowane tymi funduszami.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjna
Zdecydowanie bardziej bezpieczną formą prawną jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. W przypadku tego typu spółki wspólnicy nie odpowiadają swoim majątkiem, gdyż spółka dysponuje swoim własnym kapitałem. Istnieją również duże wady tej formy prawnej. Są to m.in. konieczność wniesienia kapitału początkowego (min. kapitał zakładowy to 5000 zł), co jednak wiąże się przede wszystkim z oświadczeniem zarządu o wniesieniu wskazanej kwoty oraz obowiązek prowadzenia pełnej księgowości. Dużym atutem sp. z o.o. jest brak obowiązku opłacania składek ZUS przez wspólników, jeśli tylko w spółce są co najmniej dwie osoby udziałowcami.
Duże przedsiębiorstwa często przechodzą na spółkę akcyjną. Jest ona skierowana głównie dla firm, które mają na celu wejście na giełdę lub pozyskanie inwestorów czy w przypadku dużej liczby udziałowców. Zaletą tej formy prawnej jest brak odpowiedzialności pojedynczych akcjonariuszy za zobowiązania spółki. Największą wadą jest konieczność posiadania kapitału początkowego (min. 100000 zł), a także brak wpływu mniejszych udziałowców na działalność spółki.
Pozostałe formy prawne
Poza opisanymi formami prawnymi występują także inne spółki m.in. komandytowa, która jest atrakcyjną formą prowadzenia działalności w przypadku przedsięwzięć generujących wysokie dochody (np. przedsięwzięcia budowlane), czy spółka partnerska. Wybór formy prawnej prowadzonej działalności może mieć kolosalny wpływ na funkcjonowanie i rozwój przedsiębiorstwa. Tego typu decyzja powinna być podjęta w pełni świadomie.
Niniejsze podsumowanie ma charakter ogólny. Stan prawny aktualny na dzień publikacji artykułu. W przypadku zainteresowania poszczególnymi zagadnieniami prosimy o kontakt.
