Pracodawcy chcąc zmotywować pracowników lub też zachęcić nowych pracowników do rozpoczęcia u nich pracy oferują szereg różnych benefitów pozapłacowych. Należy jednak pamiętać, że niektóre z tych benefitów stanowią przychód pracownika podlegający opodatkowaniu podatkiem PIT a pracodawca jako płatnik jest zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek.
Przychód ze stosunku pracy
Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych („Ustawa PIT”) za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Powyższy przepis jest bardzo ogólny i nie wskazuje wprost czy, i ewentualnie w jaki sposób, powinny być opodatkowane świadczenia przyznawane pracownikom przez pracodawcę i dlatego też każde świadczenia na rzecz pracownika należy oceniać odrębnie. W przypadku uznania, że dane świadczenie stanowi przychodów pracownika, pracodawca powinien doliczyć jego wartość do przychodu pracownika i opodatkować na zasadach analogicznych jak wynagrodzenie zasadnicze.
Kiedy powstaje przychód?
Warto zwrócić uwagę na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13) w którym wskazano, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które łącznie spełniają następujące przesłanki:
- zostały spełnione za zgodą pracownika (dobrowolność świadczenia);
- zostały spełnione w jego interesie (nie w interesie pracodawcy) oraz przyniosły mu materialną korzyść, oraz
- korzyść ta jest wymierna i przypisana do indywidualnej osoby pracownika.
Powyższych przesłanek nie spełniają świadczenia na rzecz pracowników wynikające z przepisów prawa. Do takich przykładów można zaliczyć finansowanie badań medycyny pracy, świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy czy też popularne ostatnio ekwiwalenty (dodatki) za pracę zdalną (tak np. interpretacja z 29 marca 2022 r., sygn. 0114-KDIP3-2.4011.1137.2021.2.MN).
Również w odniesieniu do imprez integracyjnych, udział w takiej imprezie nie oznacza uzyskania przychodu przez pracownika, gdyż brak jest podstaw, by świadczenie adresowane do wszystkich przypisać indywidualnym uczestnikom, jako ich wymierną korzyść (tak np. interpretacja z 31 sierpnia 2022 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.537.2022.1.KK).
Co ciekawe przepisy Ustawy PIT czasami wprost wskazują w jakiej wysokości należy przyporządkować przychód pracownikowi. Przykładowo wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych ustala się w wysokości 250 zł albo 400 zł, w zależności od pojemności silnika (art. 12 ust. 2a Ustawy PIT).
Zwolnienia od podatku
Warto również zwrócić uwagę, że przepisy Ustawy PIT zawierają szereg zwolnień od podatku określonych w art. 21 ust. 1 Ustawy PIT. I tak przykładowo wolna od podatku jest:
- wartość ubioru służbowego (umundurowania), jeżeli jego używanie należy do obowiązków pracownika, lub ekwiwalentu pieniężnego za ten ubiór (pkt 10),
- wartość świadczenia otrzymanego przez pracownika z tytułu organizowanego przez pracodawcę dowozu pracowników autobusem w rozumieniu art. 2 pkt 41 ustawy – Prawo o ruchu drogowym (pkt 14a),
- wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł (pkt 67), czy też
- wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego (pkt 90).
Prezenty okolicznościowe
W świetle interpretacji organów podatkowych inaczej traktowane powinny być prezenty okolicznościowe niezwiązane z obowiązkami pracownika, np. wyprawki z okazji narodzin dziecka, prezenty z okazji długoletniego stażu pracy czy prezent z okazji urodzin.
Organy podatkowe uznają, że obdarowywanie pracowników prezentami stanowiącymi formę gratulacji, uhonorowania ważnych okazji w ich życiu, które nie są elementem wynagrodzenia, do zapłaty którego zobowiązany jest pracodawca na podstawie zawartej umowy o pracę, a jest to dobrowolne świadczenie, co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Oznacza to, że w przypadku otrzymania takiego prezentu pracownik jest zobowiązany do zapłacenia samodzielnie podatku od spadków i darowizn a pracodawca nie ma obowiązków płatnika (tak np. interpretacja z 12 stycznia 2022 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.882.2021.2.NM).
Niniejsze podsumowanie ma charakter ogólny. Stan prawny aktualny na dzień publikacji artykułu. W przypadku zainteresowania poszczególnymi zagadnieniami prosimy o kontakt.
