Nie ma wątpliwości, że sprzedając towary lub usługi przedsiębiorcy są zobowiązani do zapłaty podatku od osiągniętego dochodu. Czasami się jednak zdarza, że przedmiotem sprzedaży jest całe przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Również i w tym przypadku należy pamiętać o rozliczeniu podatkowym takiej transakcji.
Czym jest przedsiębiorstwo albo jego zorganizowana część?
Definicja przedsiębiorstwa została zawarta w art. 4a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych („Ustawa CIT”). Zgodnie z tym przepisem dla celów Ustawy CIT przyjęto definicję przedsiębiorstwa z Kodeksu cywilnego, zgodnie z którą przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej (art. 551).
Jest to dość ogólna definicja i dlatego też ustawodawca zdecydował się na wskazanie w Kodeksie cywilnym przykładowych elementów wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Obejmują one m.in.: (i) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; (ii) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; (iii) patenty i inne prawa własności przemysłowej; (iv) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Z kolei, w zakresie zorganizowanej części przedsiębiorstwa Ustawa CIT wskazuje, że jest to, organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania (analogiczna definicja jest w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług).
Podatek CIT od sprzedaży
W przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa (lub jego zorganizowanej części), sprzedawca będzie zobowiązany do rozpoznania przychodu, którego wartość będzie mogła być obniżona o koszty uzyskania przychodów (w przypadku środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych jest to wartość początkowa pomniejszona o dokonane odpisy amortyzacyjne). Ewentualny dochód będzie podlegał opodatkowaniu na zasadach ogólnych wynikających z Ustawy CIT.
Przychodem ze sprzedaży przedsiębiorstwa (lub jego zorganizowanej części) jest co do zasady cena sprzedaży. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy, praw lub usług, organ podatkowy określa ten przychód w wysokości wartości rynkowej (art. 14 Ustawy CIT).
Przepisy ustawy VAT
Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług przepisów tejże ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Powyższe oznacza, że sprzedaż przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Opodatkowanie PCC
Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazują, że opodatkowaniu tym podatkiem podlegają m.in. umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a)). Mając na uwadze, że sprzedaż przedsiębiorstwa nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT, transakcja taka będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych (PCC).
Stawka PCC będzie zależna od rodzaju poszczególnych składników będących przedmiotem nabycia i będzie wynosić przykładowo 2% dla nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego oraz 1% dla innych praw majątkowych (np. majątkowych praw autorskich, licencji). Jeżeli umowa sprzedaży przedsiębiorstwa (jego zorganizowanej części) nie będzie precyzowała poszczególnych wartości rzeczy lub praw majątkowych, do których mają zastosowanie różne stawki, wówczas od łącznej wartości tych rzeczy lub praw majątkowych zostanie pobrany PCC według najwyższej stawki (tj. 2%). Zobowiązanym do zapłaty PCC będzie nabywca przedsiębiorstwa.
Niniejsze podsumowanie ma charakter ogólny. W przypadku zainteresowania poszczególnymi zagadnieniami prosimy o kontakt.
