Darowizna jest jednym z podstawowych mechanizmów przekazywania majątku, jednak jej wpływ na rozliczenia podatkowe budzi wiele wątpliwości. W szczególności istotne jest pytanie, czy darowiznę można uznać za koszt uzyskania przychodu. W niniejszym artykule przyjrzymy się regulacjom dotyczącym możliwości zaliczenia jej do kosztów podatkowych.
Umowa darowizny w rozumieniu Kodeksu cywilnego
Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Istotą darowizny jest zatem brak ekwiwalentu ze strony obdarowanego. W związku z tym darczyńca nie dokonuje darowizny w celu uzyskania korzyści majątkowej.
Oświadczenie darczyńcy należy, co do zasady złożyć w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione (art. 890 § 1).
Koszty uzyskania przychodów – zasada ogólna
Podstawowym przepisem regulującym koszty uzyskania przychodów jest art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych („Ustawa CIT”) zgodnie, z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodu, musi on spełniać następujące warunki:
- podatnik musi go ponieść,
- musi mieć związek z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- musi służyć osiągnięciu, zabezpieczeniu lub zachowaniu przychodów,
- nie może znajdować się w katalogu wyłączeń zawartym w art. 16 Ustawy CIT.
Czy darowizna może być wyłączona z kosztów podatkowych?
Pomimo powyższej ogólnej zasady, art. 16 ust. 1 pkt 14 Ustawy CIT jednoznacznie wskazuje, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju, z pewnymi wyjątkami, o których poniżej (analogicznie w art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Powyższy przepis oznacza, że co do zasady podatnik nie może zaliczyć darowizny do kosztów uzyskania przychodów. Wynika to z faktu, że przekazanie środków lub składników majątkowych na rzecz innego podmiotu nie wiąże się bezpośrednio z uzyskaniem przychodów przez darczyńcę.
Kiedy darowizna może stanowić koszt podatkowy?
Przepisy Ustawy CIT wskazują jednak na dwa wyjątki kiedy dokonana darowizna będzie stanowić koszt uzyskania przychodów. Otóż do kosztów podatkowych będzie można zaliczyć:
- wpłaty na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej,
- koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od towarów i usług, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje.
Wpłaty na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej a koszty podatkowe
Polska Organizacja Turystyczna posiada osobowość prawną i działa na podstawie ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej. Celem jej działania jest wzmocnienie promocji Polski w dziedzinie turystyki w kraju i za granicą. Jednym ze źródeł przychodów Polskiej Organizacji Turystycznej są wpłaty przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w dziedzinie turystyki, wypoczynku, sportu i rekreacji.
Jak wynika z powyższego przepisu, wpłaty dokonane na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej stanowią dla wpłacającego (podatnika podatku dochodowego od osób prawnych prowadzącego działalność gospodarczą w dziedzinie turystyki, wypoczynku, sportu i rekreacji) koszt uzyskania przychodu.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów określono maksymalną wysokość wpłat na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej, które można uznać za koszt uzyskania przychodów. Wpłaty te nie mogą przekroczyć 0,05% przychodu uzyskanego przez podatników z działalności gospodarczej w dziedzinie turystyki, wypoczynku, sportu i rekreacji. Limit ten dotyczy roku podatkowego, w którym dokonywana jest wpłata.
Darowizna produktów spożywczych
W zakresie produktów spożywczych trzeba zwrócić uwagę, że możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nie dotyczy kosztu wytworzenia lub ceny nabycia takich produktów spożywczych, jak napoje alkoholowe o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napoje alkoholowe będące mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%.
Powyższe podsumowanie ma charakter ogólny i dotyczy przepisów aktualnych na dzień publikacji artykułu. Jeśli masz pytania lub potrzebujesz wsparcia w konkretnej sprawie – skorzystaj z formularza kontaktowego.
