Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą często wykorzystują w ramach tej działalności samochody na podstawie umowy leasingu. Po jej zakończeniu zdarza się, że przedsiębiorcy decydują się na nieużywanie tego samochodu do celów działalności gospodarczej i wykorzystanie go jedynie dla celów prywatnych. Niestety, w przypadku późniejszej sprzedaży takiego pojazdu może powstać jednak przychód z działalności gospodarczej.
Do końca 2022 r. przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych („Ustawa PIT”) nie określały wprost w jaki sposób należy opodatkować sprzedaż samochodu wykupionego „prywatnie” z leasingu. W praktyce istniały bardzo duże rozbieżności do którego źródła podatnicy powinni zakwalifikować takie przychód, tj. czy w takim przypadku zastosowanie znajdą przepisy dotyczące przychodów z działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 14 Ustawy PIT) czy też przychód ze zbycia rzeczy (art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 19 Ustawy PIT). Dostrzegając te wątpliwości ustawodawca zdecydował się na zmianę przepisów dotyczących podatku dochodowego.
Przepisy Ustawy PIT
Zgodnie z obecnie obowiązującym art. 14 ust. 2 pkt 19 Ustawy PIT za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się przychody z odpłatnego zbycia składników będących rzeczami ruchomymi, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, na podstawie umowy, o której mowa w art. 23b ust. 1 Ustawy PIT. Ten przepis ma zastosowanie do składników będących rzeczami ruchomymi (w tym samochodu osobowego) wykorzystywanych w działalności gospodarczej na podstawie umowy leasingu operacyjnego.
Z kolei jak stanowi art. 10 ust. 2 pkt 4 Ustawy PIT, zwolnienie z opodatkowania sprzedaży po upływie pół roku od wykupu na cele prywatne nie dotyczy składników, o których mowa w powyższym przepisie. Ich sprzedaż przed upływem 6 lat od końca miesiąca, w którym zostały wycofane z działalności, w tym wykupione z leasingu na cele prywatne, stanowi przychód z działalności.
Powyższe przepisy oznaczają, że co do zasady sprzedaż samochodu wykupionego leasingu będzie stanowić przychód z działalności gospodarczej, opodatkowany zgodnie z zasadami przyjętymi przez podatnika. W przypadku samochodów wykupywanych z leasingu „prywatnie” sprzedaż bez podatku dochodowego możliwa jest dopiero po upływie sześciu lat od końca miesiąca, w którym nastąpił ich wykup.
Przepisy przejściowe
Ustawodawca zmieniając przepisy w powyższym zakresie wprowadził przepisy przejściowe. Otóż nowe zasady mają zastosowanie do składników nabytych po dniu 31 grudnia 2021 r. (art. 51 ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw).
Oznacza to, że powyższy okres 6 lat pozwalający na sprzedaż samochodu bez podatku ma zastosowanie tylko do podatników, którzy wykupili samochód z leasingu 1 stycznia 2022 r. lub później.
Sprzedaż samochodu a VAT
Oprócz podatku dochodowego może powstać wątpliwość czy sprzedaż samochodu, wykupionego po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego, który po wykupie nie będzie wykorzystywany w działalności, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT). Na szczęście dla podatników organy uznają raczej, że taka sprzedaż nie podlega VAT.
Organy podkreślają, że nie jest podatnikiem podatku VAT ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej.
Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając towar (np. pojazd) działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu ruchomościami (np. pojazdami), która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną mogą być np.: działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży pojazdu, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług handlu pojazdami. Jeżeli osoba takich działań nie podejmuje, nie można uznać jej za podatnika VAT.
Takie stanowisko zajął przykładowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 21 października 2024 r. (sygn. 0112-KDIL1-3.4012.426.2024.2.AKS).
Powyższe podsumowanie ma charakter ogólny. Jeśli potrzebujesz szczegółowych informacji lub wsparcia w konkretnym przypadku, wypełnij formularz kontaktowy.
