“Czekolada dubajska”, czyli czekolada z pistacjowym nadzieniem, tradycyjnym ciastem kataifi i pastą tahini, inspirowanym kuchnią Bliskiego Wschodu zyskała w ciągu ostatnich lat ogromną popularność.
Obecnie wiele popularnych firm cukierniczych produkuje wyroby czekoladowo – pistacjowe, nazywając je “dubajskimi” lub “w stylu dubajskim”. Wzbudza to jednak wątpliwości prawne – czy taki marketing jest bezpieczny, czy też może wprowadzać konsumentów w błąd?
W tym artykule wyjaśniamy, czym są oznaczenia geograficzne oraz jakie konsekwencje mogą nieść za sobą mylące nazwy handlowe.
Od deserowej ciekawostki do globalnego hitu
Pomysłodawczynią oryginalnej “czekolady dubajskiej”, nazwanej Can’t Get Knafeh of It jest Sara Hamouda, Brytyjka egipskiego pochodzenia mieszkająca w Dubaju. W 2021 r. czekoladę “Can’t Get Knafeh of It” zaczęła produkować dubajska firma cukierniczka Fix Dessert Chocolatier.
Początkowo sprzedawano produkt wyłącznie lokalnie, w ograniczonej skali, jednak dzięki potędze mediów społecznościowych (głównie TikToka), “czekolada dubajska” zyskała popularność na całym świecie.
Ze względu na bardzo duży popyt i luksusowy charakter oryginalnej “czekolady dubajskiej”, znane firmy spoza Dubaju postanowiły odpowiedzieć na potrzeby konsumentów i rozpoczęły sprzedaż produktów inspirowanych tym bliskowschodnim przysmakiem.
W taki sposób powstają co raz to nowe wariacje na temat „czekolady dubajskiej”. Jej smak trafił do lodów, ciastek, cukierków czy nawet pączków oferowanych np. w Polsce przy okazji Tłustego Czwartku.
Czy każda “czekolada dubajska” jest z Dubaju?
Jednak wraz z rosnącą popularnością pojawiły się pytania o to, czy i jak można chronić nazwę „czekolada dubajska”, tak aby nie wprowadzała w błąd konsumentów co do pochodzenia produktu.
Takim celom służą w Unii Europejskiej tzw. “oznaczenia geograficzne”. Są to oznaczenia wskazujące, że dany towar pochodzi z konkretnego miejsca, a jego jakość, reputacja lub inne cechy są związane z tym pochodzeniem. Chronione oznaczenia geograficzne, takie jak np. szampan czy oscypek, nie mogą być używane przez producentów spoza wskazanego obszaru. Oznaczenia geograficzne można rejestrować między innymi w Urzędzie Patentowym RP.
Chcesz zarejestrować swój znak towarowy lub inne prawo własności przemysłowej? Sprawdź, jak możemy Ci pomóc: Znak Towarowy – JB Solutionshttps://jbsolutions.pl/znak-towarowy/
Problem polega jednak na tym, że Zjednoczone Emiraty Arabskie (których stolicą jest Dubaj) nie są stroną Aktu Genewskiego Porozumienia Lizbońskiego, które reguluje międzynarodową ochronę oznaczeń geograficznych. Sama nazwa „czekolada dubajska” nie jest też zarejestrowanym oznaczeniem geograficznym.
W efekcie według większości analiz prawnych mamy tu do czynienia z pospolitą nazwą handlową, a nie chronionym oznaczeniem geograficznym.
Wyrok niemieckiego sądu: „czekolada dubajska” musi faktycznie pochodzić z Dubaju
Jednak mimo to użycie takiej nazwy może rodzić problemy prawne w innych aspektach, np. w zakresie ochrony praw konsumenta.
W styczniu 2025 roku niemiecki sąd w Kolonii wydał ważny wyrok w sprawie dotyczącej sprzedaży „czekolady dubajskiej”. Sprawa dotyczyła sieci dyskontów Aldi, która oferowała produkt pod nazwą “Alyan Dubai Handmade Chocolate”, chociaż faktycznie produkowano go w Turcji.
Aldi argumentowało, że umieściło wyraźną informację o kraju produkcji na tylnej etykiecie.
Sąd jednak uznał, że nazwa produktu może wprowadzać konsumentów w błąd. Sugeruje ona, że czekolada pochodzi bezpośrednio z Dubaju.
Część branży cukierniczej twierdzi, że „czekolada dubajska” odnosi się jedynie do konkretnego stylu czekolady. Sąd w Kolonii przyjął inną interpretację. Uznał, że taką nazwę można stosować wyłącznie wobec produktu faktycznie pochodzącego z Dubaju. Aldi zapowiedziało możliwość złożenia apelacji.
Jak bezpiecznie używać nazw geograficznych?
Przedsiębiorcy wprowadzający nowe produkty powinni zachować ostrożność przy wyborze nazwy i zabezpieczać się przed naruszeniami.
W pierwszej kolejności należy upewnić się, że wybrana nazwa nie jest już zarejestrowanym znakiem towarowym ani chronionym oznaczeniem geograficznym. Jeśli tak jest, nie wolno używać identycznego lub myląco podobnego określenia.
Informacje o zarejestrowanych prawach własności przemysłowej można znaleźć w e-Wyszukiwarce Urzędu Patentowego RP: https://uprp.gov.pl/pl/uslugi-online/e-wyszukiwarka
Jeżeli w nazwie produktu pojawia się lokalizacja, należy jasno podawać rzeczywiste pochodzenie lub charakter produktu (np. wpisując „inspirowana recepturą z…”). Nie powinno się sugerować, że wyrób pochodzi z danego miejsca, jeśli nie jest to zgodne z prawdą.
W razie wątpliwości konsultacja ze specjalistami w zakresie prawa własności przemysłowej jest wskazana, aby uniknąć potencjalnych sporów prawnych oraz zapewnić zgodność działań marketingowych z obowiązującymi przepisami.
Powyższe podsumowanie ma charakter ogólny i dotyczy przepisów aktualnych na dzień publikacji artykułu. Jeśli masz pytania lub potrzebujesz wsparcia w konkretnej sprawie – skorzystaj z formularza kontaktowego.
