W zeszłym roku weszły w życie przepisy dotyczące fundacji rodzinnych, które wprowadziły do polskiego systemu prawnego nowy rodzaj podmiotu. Fundacje rodzinne mają nie tylko specyficzny reżim prawny, regulowany ustawą o fundacji rodzinnej, ale, co istotniejsze, specyficzny system rozliczeń podatkowych.
W tym i następnych artykułach postaramy się przybliżyć kilka najistotniejszych aspektów podatkowych fundacji rodzinnych.
Czym jest fundacja rodzinna?
Fundacja rodzinna jest osobą prawną, utworzoną w celu:
- gromadzenia mienia,
- zarządzania nim w interesie beneficjentów,
- spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów.
Fundator, który musi być osobą fizyczną, określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej. Co istotne, fundacja może otrzymywać majątek, który ma służyć jej działalności.
Wniesienie majątku do fundacji a przychód fundacji
Fundacje rodzinne, jako osoby prawne, podlegają zasadom opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Jednakże, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, fundacje rodzinne są, co do zasady, zwolnione z podatku dochodowego.
Co to oznacza?
W przypadku otrzymania przez fundację rodzinną majątku, fundacja nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku z tego tytułu, niezależnie od tego, czy majątkiem tym będą:
- akcje (udziały) w spółce,
- nieruchomości,
- prawa majątkowe.
Takie stanowisko potwierdza m.in. interpretacja wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 listopada 2024 r. (sygn. 0114-KDIP2-1.4010.520.2024.2.PP).
Wniesienie majątku a przychód osoby fizycznej
Skoro wniesienie majątku do fundacji rodzinnej nie powoduje po jej stronie obowiązku zapłaty podatku dochodowego, trzeba rozważyć, czy przychód taki nie powstanie po stronie osoby fizycznej wnoszącej majątek.
Moment powstania przychodu
Obowiązujące przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazują jako moment powstania przychodu wyłącznie ewentualne przychody otrzymane od fundacji rodzinnej (bądź w trakcie jej funkcjonowania,
bądź w wyniku jej rozwiązania).
Żaden z przepisów tej ustawy nie wskazuje, aby w momencie wniesienia przez fundatora do fundacji rodzinnej składników majątku na pokrycie funduszu założycielskiego, dochodziło do powstania przychodu po stronie fundatora.
Takie stanowisko potwierdza Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 6 listopada 2024 r. (sygn. 0114-KDIP3-1.4011.711.2024.2.EC).
Darowizna jako forma wniesienia majątku
Najczęściej majątek wnoszony jest do fundacji w drodze darowizny, czyli umowy, zgodnie z którą darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku (art. 888 Kodeksu cywilnego).
Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Prowadzi ona do zmniejszenia majątku darczyńcy, a zarazem do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów po stronie majątku obdarowanego.
Istota fundacji polega na tym, że w zamian za wniesiony do fundacji majątek beneficjent fundacji nie otrzymuje żadnego ekwiwalentu.
W związku z powyższym przekazane darowizny na rzecz fundacji, niezależnie od jej przedmiotu, nie powoduje skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem przekazanie następuje w sposób nieodpłatny. Takie stanowisko potwierdził m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 6 grudnia 2024 r. (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.603.2024.1.JŚ).
Wniesienie majątku a podatek VAT
W przypadku podatku VAT, wniesienie majątku do fundacji rodzinnej może podlegać opodatkowaniu VAT po stronie podmiotu wnoszącego taki majątek.
O tym, czy w danym stanie faktyczny, rzeczywiście powstanie obowiązek naliczenia podatku VAT na zasadach ogólnych, będzie decydował:
- status podmiotu wnoszącego,
- przedmiot wkładu.
Dostawa towarów bądź świadczenie usługi podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.
Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy/usługi mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów tej ustawy.
Dodatkowo, nawet jeżeli podmiot wnoszący działa jako podatnik VAT, należy rozważyć czy transakcja wniesienia majątku będzie podlegać VAT.
Przykładowo, gdy przedmiotem wniesienia będzie przedsiębiorstwo podatnika lub jego zorganizowana część, wówczas takie wniesienie nie będzie podlegać podatkowi VAT (art. 6 pkt 1 Ustawy VAT). Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 21 listopada 2024 r. (sygn. 0112-KDIL1-3.4012.559.2024.2.KK).
W przypadku, gdyby wniesienie takie podlegało opodatkowaniu, na podmiocie wnoszącym będą ciążyły obowiązki z odpowiednim rozliczeniem podatku VAT analogicznie jak w przy standardowej transakcji opodatkowanej VAT (np. w zakresie wystawienia faktury, wykazania VAT należnego, itd.).
Przeczytaj także: Fundacja rodzinna – do czego może zostać wykorzystana?
Powyższe podsumowanie ma charakter ogólny i dotyczy przepisów aktualnych na dzień publikacji artykułu. Jeśli masz pytania lub potrzebujesz wsparcia w konkretnej sprawie – skorzystaj z formularza kontaktowego.
