W przypadku świadczenia usług na rzecz zagranicznych przedsiębiorców trzeba pamiętać o odmiennych zasadach rozliczania podatku od towarów i usług (VAT).
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług („Ustawa VAT”), implementując unijne zasady rozliczania podatku od wartości dodanej, wprowadziły specyficzne zasady rozliczania usług w relacjach z podmiotami zagranicznymi. Zgodnie z tymi przepisami, to czy w przypadku danej transakcji konieczne będzie naliczenie polskiego VAT będzie zależne od charakteru podmiotu na rzecz, którego świadczone są usługi oraz rodzaju tych usług.
Dla celów tego opracowania omawiamy jedynie relacje B2B, tj. gdy polski przedsiębiorca świadczy usługi doradcze na rzecz przedsiębiorcy zagranicznego.
Przepisy Ustawy VAT
Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 Ustawy VAT miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (ust. 2).
Jak wynika z powyższych przepisów, podstawową zasadą w relacjach B2B jest, że miejsce rozliczenia podatku VAT jest poza Polską, tj. w miejscu siedziby (lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej) zagranicznego podatnika.
Podobnie jak przepisy unijne, polskie przepisy Ustawy VAT zawierają szereg wyjątków od tej podstawowej zasady dotyczących m.in. usług związanych z nieruchomościami (art. 28e), usług transportu pasażerów i towarów (art. 28f), usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe (art. 28g) czy usług krótkoterminowego wynajmu środków transportu (art. 28j).
Żaden jednak z tych przepisów nie przewiduje innych zasad dla usług doradczych. Oznacza to, że świadcząc usługi doradcze na rzecz przedsiębiorcy zagranicznego stosujemy zasady podstawowe. W konsekwencji, polski podmiot świadczący usługi doradcze na rzecz podmiotu zagranicznego nie będzie zobowiązany do naliczenia polskiego VAT i zasadniczo to właśnie podmiot zagraniczny, będący odbiorcą usługi, będzie zobowiązany do rozliczenia podatku od wartości dodanej od tych usług w swoim państwie.
Obowiązek wystawienia faktury
Zgodnie z przepisami Ustawy VAT pomimo, że nie powstanie obowiązek naliczenia polskiego VAT, polski przedsiębiorca będzie zobowiązany jest do udokumentowania wykonanej usługi doradczej fakturą. Faktura nie będzie zawierać kwoty podatku VAT (faktura NP) ale konieczne będzie zamieszczenie zwrotu „odwrotne obciążenie” oraz numerów VAT-UE stron transakcji (art. 106e ust. 1 pkt 4-5 i pkt 18 Ustawy VAT).
Prawo do odliczenia VAT
Skoro polski podatnik nie ma obowiązku wykazania VAT może powstać wątpliwość czy ma prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktury zakupowych dotyczących usług nabytych w celu świadczenia usług doradczych dla podmiotu zagranicznego.
Zasadą jest, że odliczeniu podlega VAT naliczony związany z czynnościami opodatkowanymi – art. 86 ust. 1 Ustawy VAT. Zgodnie z art. 86 ust. 8 Ustawy VAT podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
Powyższe oznacza, że w przypadku gdy nabyte usługi miały związek z usługami świadczonymi na rzecz podmiotu zagranicznego, polski podatnik będzie miał prawo do odliczenia VAT naliczonego z takich otrzymanych faktur.
Niniejsze podsumowanie ma charakter ogólny. W przypadku zainteresowania poszczególnymi zagadnieniami prosimy o kontakt.
