Ulga na zabytki PIT, uregulowana w art. 26hb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązuje od 1 stycznia 2022 r. Jej celem jest wsparcie właścicieli nieruchomości zabytkowych w ich utrzymaniu oraz renowacji.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Zgodnie z art. 26hb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych („Ustawa PIT”) podatnik może odliczyć od podstawy obliczenia podatku dwa rodzaje wydatków:
- wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej, utworzony dla zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru lub znajdującego się w ewidencji zabytków;
- na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków.
Co istotne przepisy Ustawy PIT zawierają limity odliczeń. Otóż odliczenie nie może przekroczyć 50% udokumentowanych wydatków. Wydatki powinny być udokumentowane
- dowodem wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej albo zaświadczeniem o wysokości wpłat wystawionym przez te podmioty w roku podatkowym;
- fakturą VAT od czynnego podatnika VAT, powiększonych o podatek VAT, jeśli nie został odliczony
W interpretacji z 29 lipca 2025 r. (sygn. 0112-KDIL2-1.4011.505.2025.3.TR) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wyjaśnił, że odliczenie dotyczy wyłącznie wydatków poniesionych po 31 grudnia 2021 r. Koszty poniesione wcześniej, nawet jeśli spełniają inne warunki, nie uprawniają do odliczenia.
Odliczeniu nie podlegają wydatki w części, w jakiej:
- zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym;
- zostały uwzględnione przez podatnika w związku z korzystaniem z ulg podatkowych w rozumieniu Ordynacji podatkowej;
- wykraczają poza zakres prac i robót określonych w pozwoleniu wojewódzkiego konserwatora zabytków lub zostały wykonane niezgodnie z nim
- zostały sfinansowane, dofinansowane lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
Kto może skorzystać z ulgi?
Ulga przysługuje podatnikom PIT rozliczającym się według skali podatkowej lub podatku liniowego. Wymagane jest, aby w momencie ponoszenia wydatku podatnik był właścicielem lub współwłaścicielem zabytku nieruchomego.
W przypadku prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych ustawodawca dodatkowo wymaga:
- pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków, oraz
- uzyskania po zakończeniu prac zaświadczenia konserwatora potwierdzającego ich wykonanie zgodnie z pozwoleniem.
Ponadto z ulgi tej skorzystać mogą również podatnicy rozliczający się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne podatnik opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, może odliczyć od przychodów wydatki określone w art. art. 26hb ust. 1 Ustawy PIT.
W interpretacji z 13 lutego 2025 r. (sygn. 0112-KDIL2-2.4011.850.2024.2.AA) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jednoznacznie potwierdził, że podatnik może skorzystać z ulgi, jeśli zabytek wpisano do rejestru. Warunkiem jest również posiadanie wymaganych dokumentów i spełnienie pozostałych warunków. Podatnik może skorzystać z ulgi nawet wtedy, gdy rozlicza się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i nie wykorzystuje tej nieruchomości na potrzeby działalności gospodarczej.
Jakich zabytków dotyczy ulga?
Definicję zabytku nieruchomego określa ustawa o ochronie zabytków. Są to m.in. dzieła architektury i budownictwa, obiekty techniki, cmentarze, parki, ogrody, jeśli zostały indywidualnie wpisane do rejestru zabytków lub ujęte w ewidencji.
Po nowelizacji od 1 stycznia 2023 r. ulga w zakresie prac konserwatorskich i budowlanych obejmuje wyłącznie zabytki nieruchome wpisane do rejestru. Potwierdziła to interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 kwietnia 2025 r. (sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.77.2025.2.EC). Organ uznał, że podatnik nie ma prawa do ulgi, jeśli remontowany budynek figuruje tylko w gminnej ewidencji, nawet jeśli stanowi część zabytkowego układu urbanistycznego.
Kiedy można rozliczyć ulgę?
Moment rozliczenia zależy od rodzaju wydatku:
- wpłaty na fundusz remontowy – w zeznaniu składanym za rok ich poniesienia,
- prace konserwatorskie – w zeznaniu za rok, w którym podatnik uzyskał wymagane zaświadczenie konserwatora,
Jeśli kwota odliczenia przekracza dochód za dany rok, podatnik może przenieść niewykorzystaną część ulgi na kolejne lata — maksymalnie przez sześć lat.
W przypadku otrzymania zwrotu wcześniej odliczonych wydatków, podatnik musi doliczyć te kwoty do dochodu za rok podatkowy, w którym otrzymał zwrot.
Powyższe podsumowanie ma charakter ogólny i dotyczy przepisów aktualnych na dzień publikacji artykułu. Jeśli masz pytania lub potrzebujesz wsparcia w konkretnej sprawie – skorzystaj z formularza kontaktowego.
