Każde przedsiębiorstwo dąży do osiągnięcia zysku. Czasem jednak zdarza się, że w danym roku podatkowym ponosi stratę. Warto wiedzieć, że nie jest to sytuacja bez wyjścia. Polskie przepisy podatkowe pozwalają podatnikom na rozliczenie straty z lat ubiegłych, co może znacząco obniżyć przyszłe zobowiązania podatkowe. Trzeba jednak pamiętać o ograniczeniach w tym zakresie.
Pojęcie dochodu i straty podatkowej
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych („Ustawa CIT”), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód. Dochód ten stanowi sumę dochodów uzyskanych z dwóch odrębnych źródeł przychodów: zysków kapitałowych oraz innych źródeł przychodów. W uproszczeniu, dochód ze źródła przychodów definiowany jest jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w danym roku podatkowym.
W sytuacji, gdy koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica ta jest uznawana za stratę ze źródła przychodów.
Kwestia niemożności łączenia źródeł
Choć artykuł 7 ust. 1 Ustawy CIT wskazuje, że dochód do opodatkowania to suma dochodów z obu źródeł, to z pozoru drobny, ale kluczowy przepis artykułu 7 ust. 3 pkt 2a wprowadza istotne ograniczenie. Precyzuje on, że przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się straty poniesionej ze źródła przychodów. To oznacza, że nie ma możliwości kompensowania straty z jednego źródła przychodów dochodem z drugiego.
Na przykład, strata poniesiona z zysków kapitałowych (np. ze sprzedaży akcji) może obniżyć jedynie dochód z zysków kapitałowych. Podobnie, strata z działalności operacyjnej (zaliczanej do innych źródeł przychodów) może być rozliczona wyłącznie z dochodem z tego samego źródła. Ten sztywny podział stanowi fundamentalną barierę w uniwersalnym rozliczaniu strat i wymaga od podatników osobnej analizy dla każdego z tych dwóch źródeł.
Metody rozliczania straty
Artykuł 7 ust. 5 Ustawy CIT określa, w jaki sposób podatnik może rozliczać stratę. Dostępne są dwie podstawowe metody.
Pierwsza z nich, metoda tradycyjna, pozwala na obniżenie dochodu ze źródła przychodów o wysokość straty w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych. Istnieje jednak roczny limit: kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości poniesionej straty.
Druga metoda, wprowadzona z początkiem 2019 roku, pozwala na jednorazowe obniżenie dochodu ze źródła o stratę. Można tego dokonać w jednym z najbliższych pięciu lat, pod warunkiem, że kwota obniżenia nie przekroczy 5.000.000 złotych. Ważne jest, że jeśli strata jest wyższa niż ten limit, nieodliczona jej część może zostać rozliczona w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, ale już z zastosowaniem limitu 50%.
Takie dwie możliwości rozliczania straty dają elastyczność podatnikom. Można na przykład odliczyć całość straty, jeśli jest niska, lub rozłożyć rozliczenie na kilka lat, jeśli jest wysoka.
Warto zauważyć, że ta jednorazowa metoda nie ma zastosowania do strat z odpłatnego zbycia walut wirtualnych (art. 7 ust. 6 Ustawy CIT). Ponadto podmiot nie może odliczać swoich strat, jeśli dotyczą one dochodów zwolnionych z podatku dochodowego.
Rozliczenie straty po połączeniu spółek
Połączenie spółek to proces, który może mieć istotne konsekwencje podatkowe. Jednym z pytań, które często się pojawiają, jest to, czy spółka przejmująca lub nowo utworzona może rozliczyć stratę spółki przejmowanej.
Jeśli planujesz połączenie spółek i masz pytania dotyczące skutków podatkowych takiej operacji, skontaktuj się z nami – chętnie udzielimy wsparcia i odpowiemy na wszystkie wątpliwości. Sprawdź naszą ofertę: Doradztwo biznesowe – JB Solutions
Zgodnie z przepisami Ustawy CIT oraz interpretacjami podatkowymi spółka przejmująca nie może rozliczyć straty spółki przejmowanej. Choć spółka przejmująca staje się następcą prawnym, nie jest tożsama podmiotowo z przejętą spółką. Oznacza to, że prawo do odliczenia straty pozostaje przy podmiocie, który tę stratę poniósł. Połączenie skutkuje wygaśnięciem bytu prawnego spółki przejmowanej i jej prawa do rozliczenia straty. W praktyce, po przejęciu, ta strata przepada.
To stanowisko jest potwierdzone w wielu interpretacjach podatkowych. Organy podatkowe konsekwentnie twierdzą, że prawo do rozliczenia straty jest prawem ściśle związanym z danym podmiotem. Zmiana podmiotu (w wyniku połączenia) powoduje, że prawo to nie przechodzi na następcę.
Powyższe podsumowanie ma charakter ogólny i dotyczy przepisów aktualnych na dzień publikacji artykułu. Jeśli masz pytania lub potrzebujesz wsparcia w konkretnej sprawie – skorzystaj z formularza kontaktowego.
