Jednym z najczęstszych pytań, jakie zadają osoby zbliżające się do wieku emerytalnego, jest to, jaka będzie wysokość ich świadczenia. Dzięki narzędziom takim jak kalkulator emerytalny dostępny na stronie ZUS, każdy (bez względu na wiek) może uzyskać prognozę przyszłej emerytury. Poniżej wyjaśniamy, dlaczego jednak lepiej potraktować ją jako ciekawostkę.
Jak działa kalkulator emerytalny ZUS?
Kalkulator emerytalny ZUS opiera swoje wyliczenia na aktualnych danych dotyczących składek oraz kapitału początkowego ubezpieczonego.
Uwzględnia również dane dotyczące średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn z komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, który jest ogłaszany pod koniec marca każdego roku.
Otrzymana w ten sposób prognoza to kwota brutto, tzn. przed potrąceniem podatku dochodowego od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Co utrudnia dokładną prognozę?
W przyjętym w Polsce systemie zdefiniowanej składki (stała wysokość procentowa składki przy zmiennej wysokości wypłacanego świadczenia), prognozowanie przyszłych emerytur na wiele lat do przodu jest bardzo trudne.
Na utrudnienie dokładnej prognozy wysokości emerytury mają wpływ:
- zmieniające się przepisy – nie można wykluczyć perspektywy podwyższenia wieku emerytalnego i/lub podwyższenia wysokości składek na ubezpieczenie społeczne w przyszłości;
- inflacja – emerytura wynosząca 5 000,00 zł obecnie (w 2024 roku) może mieć w przyszłości znacznie mniejszą siłę nabywczą. To zjawisko mogliśmy już doskonale zaobserwować na przestrzeni ostatnich 20 lat;
- starzenie się społeczeństwa – rosnąca średnia długość życia idąca w parze ze spadającą dzietnością może doprowadzić do braku zastępowalności pokoleń, a co za tym idzie większej liczby świadczeniobiorców, aniżeli osób odprowadzających w danym momencie składki.
Należy mieć na względzie, że wysokość emerytury zależy także od liczby lat pracy oraz faktycznej liczby okresów składkowych i nieskładkowych. Każda niezapłacona dziś składka może znacząco wpłynąć na wysokość przyszłego świadczenia.
Dlatego też ZUS wylicza rzeczywistą wysokość emerytury dopiero po złożeniu wniosku o emeryturę (ZUS EMP) przez ubezpieczonego.
Jak malejąca stopa zastąpienia obniży Twoją emeryturę?
„Stopa zastąpienia” to nic innego, jak relacja pomiędzy wysokością emerytury, a ostatnim wynagrodzeniem przed przejściem na nią. Wyraża się ją jako procent ostatnich zarobków pokazując, jaką część naszego wcześniejszego dochodu będzie stanowić emerytura.
W Polsce, ze względu na opisane wcześniej czynniki, stopa zastąpienia systematycznie maleje. Zgodnie z raportem przygotowanym dla ZUS przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, w 2022 roku wyniosła ona ok. 54 %. Oznacza to, że zarabiając średnią krajową wynoszącą obecnie ok. 8 100,00 zł brutto, przy przejściu na emeryturę w tym roku może liczyć na świadczenie w wysokości ok. 4 380,00 zł brutto.
Był to jednak tylko chwilowy skok w porównaniu do roku 2020 (wtedy wskaźnik wynosił ok. 42,4%), zł, wynikający z dodatkowych świadczeń, a nie stałej tendencji.
Jeśli w systemie emerytalnym nic się nie zmieni i ta tendencja się utrzyma, w 2060 roku (kiedy na emeryturę zaczną stopniowo przechodzić dzisiejsi 25-latkowie), stopa zastąpienia może wynosić mniej niż 30%…
Podsumowanie
Prognozowanie przyszłej emerytury z ZUS, choć możliwe dzięki kalkulatorowi emerytalnemu, należy traktować z ostrożnością. Wyliczenia opierają się na wielu zmiennych, takich jak aktualna wysokość składek czy średnia długość życia, nie uwzględniając potencjalnych zmian w przepisach. Ze względu na te czynniki maleje również stopa zastępowalności, co realnie przyczyni się do obniżenia wysokości świadczenia emerytalnego w najbliższych latach. Dlatego też, zwłaszcza dla młodszych osób rozpoczynających karierę zawodową, prognozy te mogą być nieadekwatne.
Niniejsze podsumowanie ma charakter ogólny. W przypadku zainteresowania poszczególnymi zagadnieniami prosimy o kontakt. Nasz zespół ekspertów pomoże Ci zrozumieć wszystkie aspekty dotyczące planowania emerytury oraz planowania finansów osobistych oraz firmowych – zapewnimy indywidualne podejście, dostosowane do Twoich potrzeb.
