Określenie miejsca świadczenia usług dla celów VAT jest niezwykle istotne, ponieważ decyduje o tym, czy podatek VAT powinien zostać rozliczony w Polsce, czy w miejscu siedziby (lub stałego miejsca prowadzenia działalności) zagranicznego kontrahenta. Jedną z usług, które budzą istotne wątpliwości, jest usługa magazynowania.
Ogólne zasady określania miejsca świadczenia usług zgodnie z Ustawą VAT
Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług („Ustawa VAT”), miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.
Od tej zasady przepisy Ustawy VAT przewidują jednak szereg wyjątków. Jednym z najciekawszych jest kwestia określania miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami. Zgodnie z art. 28e Ustawy VAT:
Miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.
Ustawodawca, używając sformułowania „w tym”, wskazuje, że wymienione kategorie usług są jedynie przykładami. Dlatego inne, niewymienione wprost usługi, powinny być analizowane z uwzględnieniem tego przepisu.
Jak klasyfikować usługi magazynowania pod kątem VAT?
Ponieważ art. 28e Ustawy VAT zawiera jedynie przykładowe wyliczenie usług związanych z nieruchomością, każdą usługę należy rozpatrywać indywidualnie. Dla określenia, gdzie usługa magazynowania będzie opodatkowana, kluczowe znaczenie mają warunki świadczenia usługi określone przez usługodawcę i usługobiorcę.
Ze względu na liczne wątpliwości interpretacyjne, Naczelny Sąd Administracyjny wystąpił do Trybunału Sprawiedliwości UE z pytaniem prejudycjalnym, które zostało rozstrzygnięte wyrokiem Trybunału z 27 czerwca 2013 r. (sygn. C-155/12).
Na podstawie tego wyroku ukształtowała się praktyka, zgodnie z którą usługi magazynowania są traktowane jako usługi związane z nieruchomością tylko w sytuacji, gdy usługobiorca ma prawo używania całości lub części wyraźnie określonej nieruchomości. Oznacza to, że usługa magazynowania jest opodatkowana VAT w kraju położenia magazynu (nieruchomości), gdy:
- przedmiotem świadczenia usług jest sama nieruchomość określona w sposób wyraźny jako konstytutywny element świadczenia usług,
- usługa jest ściśle związana z wyraźnie określoną nieruchomością,
- usługobiorcy przyznano prawo używania całości lub części konkretnej nieruchomości.
Co w przypadku braku prawa do używania nieruchomości?
W pozostałych przypadkach, gdy usługobiorca nie będzie posiadał prawa do używania i dysponowania nieruchomością, a przedmiotem usługi będzie kompleksowa usługa magazynowo-logistyczna obejmująca np.:
- przyjmowanie towarów do magazynu,
- umieszczanie towarów na odpowiednich półkach magazynowych,
- przechowywanie,
- pakowanie,
- wydawanie,
- rozładunek i załadunek,
wówczas podlega ona, co do zasady, opodatkowaniu zgodnie z ogólną zasadą (tj. w miejscu, gdzie usługobiorca ma swoją siedzibę).
W takich sytuacjach obowiązek rozliczenia podatku zostaje przeniesiony na nabywcę usługi. To nabywca usługi zobowiązany jest do rozliczenia podatku w kraju siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca jej prowadzenia.
Polski podmiot, będący podatnikiem VAT, zobowiązany jest do udokumentowania takiej transakcji fakturą, która powinna być opatrzona adnotacją „odwrotne obciążenie”. Stanowisko takie można odnaleźć również w interpretacjach, np. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 lipca 2022 r. (sygn. 0114-KDIP1-2.4012.262.2022.2.RST).
Powyższe podsumowanie ma charakter ogólny i dotyczy przepisów aktualnych na dzień publikacji artykułu. Jeśli masz pytania lub potrzebujesz wsparcia w konkretnej sprawie – skorzystaj z formularza kontaktowego.
